Mleko jako produkt spożywczy
Mleko oraz inne produkty nabiałowe to niewątpliwie wartościowe pokarmy. Zawierają witaminy rozpuszczalne w tłuszczach: A, D, E, K oraz witaminy z grupy B (B1, B2, B6, B12). Stanowią źródło minerałów zwłaszcza wapnia i fosforu. Ponadto białka zawarte w nabiale są pełnowartościowe, a producenci suplementów diety wykorzystują je do produkcji odżywek.
Czy hormony zawarte w mleku są szkodliwe dla zdrowia?
Nie od dzisiaj wiadomo, że oprócz powyżej wymienionych składników odżywczych mleko zawiera również hormony. Do takich należą zwłaszcza estrogeny, androgeny, progesteron jak również insulinopodobny czynnik wzrostu IGF-1, IGF-2. Stężenia ich w produktach mlecznych są na tyle małe, że nie wpływają na organizm człowieka. Co więcej, hormony takie jak IGF-1 oraz IGF-2 nie oddziałują przy przyjęciu doustnym. Z kolei zwiększona podaż hormonów żeńskich w diecie u mężczyzny jest regulowana na zasadzie sprzężenia zwrotnego i nie prowadzi do spadku libido.
Mleko jako źródło wapnia
Wbrew temu co pisze wielu ludzi odnośnie korelacji osteoporozy i spożycia mleka nie można zaprzeczyć, że mleko stanowi dobre źródło wapnia. Obróbka termiczna sprzyja powstawaniu węglanów wapnia przez co gorzej się wchłania. Nie oznacza to jednak, że powoduje zwapnienia kości i prowadzi do osteoporozy. Taki stan rzeczy ma miejsce zazwyczaj przy silnych niedoborach witamin z grupy K oraz D3. W grupie szczególnego ryzyka zachorowań na osteoporozę są również osoby, które stosują niektóre leki np. statyny. Należy pamiętać, że intensywne ograniczenie wapnia w diecie może w szybki czasie przynieść dotkliwe konsekwencje zdrowotne.
Białko mleczne – kazeina
Kazeina jest białkiem pełnowartościowym zawierającym kompleks aminokwasów egzogennych w dobrych proporcjach. Zaleca się spożywać ją szczególnie po treningu ze względu na dłuższy czas trawienia. Aminokwasy są stopniowo uwalniane do krwiobiegu co ułatwia regenerację mięśni oraz hiperkompensacje. Mylą się te osoby, które uważają, że kazeina nie jest trawiona przez dorosłych. Podpuszczka wytwarzana przez dzieci do około 3 roku życia rzeczywiście pomaga w trawieniu mleka. W przypadku kiedy organizm przestaje ją produkować jej funkcje przejmują pepsyna i trybsyna. W tym momencie warto pomyśleć o swoich dziadkach. Większość spożywała mleko i jego przetwory jako podstawę codziennej diety i rzadziej chorowali niż dzisiejsze społeczeństwo. Oczywiście są przypadki kiedy mleko może zaszkodzić i trzeba mieć to na uwadze.
Kiedy należy wykluczyć mleko z diety?
Warto obserwować jak zachowuje się organizm po zjedzeniu jakiegoś posiłku albo produktu. Po spożyciu mleka dość często ludzie skarżą się na bóle brzucha, luźne stolce, wzdęcia, gazy, wymioty, a nawet wysypki skórne. Może to świadczyć o alergii lub nietolerancji pokarmowej. Są to dwie różne dysfunkcje i warto je rozpoznać. Alergia jest nieprawidłową odpowiedzią immunologiczną na różne białka. W przypadku mleka są to głównie alfa laktoalbuminy, beta laktoglobuliny i kazeina. Z kolei nietolerancja dotyczy cukrów np. laktozy i wynika z braku odpowiednich enzymów trawiennych. W celach diagnostycznych wykonuje się testy skórne na alergeny pokarmowe, test na nietolerancje laktozy oraz badanie krwi na oznaczenie przeciwciał. Odpowiednia diagnoza jest kluczem do ułożenia zdrowego jadłospisu i wdrożenia leczenia. Choroby, w których należy wyeliminować mleko z diety to przede wszystkim: wrzodziejące zapalenie jelita grubego, systematyczne biegunki i alergia na białka mleka.