Probiotyk a prebiotyk – wstęp
Cechą języka naukowego jest stosowanie charakterystycznych dla danej dziedziny precyzyjnych terminów. Ich liczny udział w opisach naukowych powoduje, że niekiedy dwa słowa brzmią podobnie i łatwo je pomylić. Są to tzw. paronimy – wyrazy zbliżone formą, ale oznaczające coś innego. Taką parą są również prebiotyk i probiotyk; w dodatku oba terminy dotyczą podobnej sfery znaczeń, sytuowanej na pograniczu kilku dziedzin naukowych – biologii, dietetyki, chemii, medycyny.
W poniższym wpisie postaramy się przypomnieć i uzasadnić, kiedy i dlaczego mówimy o probiotykach, a w jakich sytuacjach o prebiotykach. Wskażemy na różne ciekawostki i na… przenikanie się obu pojęć, pokazując co i w jaki sposób działa oraz jak w praktyce stosować pro- i prebiotyki. Trzecie słowo z tytułu tekstu: synbiotyk wyjaśnimy za moment. Póki co niech pozostanie małą, frapującą zagadką.
Probiotyk i prebiotyk – życie przede wszystkim
Probiotyk oznacza żywe, wyselekcjonowane drobnoustroje. Są nimi, jak łatwo zauważyć Czytelnikom bloga, głównie bakterie. Niezbędną cechą probiotyku jest pozytywny wpływ na organizm. Wydaje się to oczywiste, jednak z powyższego założenie wynika, że probiotyk musi zawierać odpowiednio dobrane szczepy bakterii. Tymczasem w potocznym rozumieniu bakterie kojarzymy przecież na ogół z organizmami chorobotwórczymi, nie zaś dobroczynnymi. Prebiotyk jest natomiast pożywką, która pobudza wzrost pożytecznych drobnoustrojów, ale ich nie zawiera.
W praktyce pobudzanie rozwoju organizmów wiąże się przecież z ich obecnością. Dlatego wyjaśnijmy od razu zagadkę dotyczącą synbiotyku. Poprzez synbiotyk mamy do czynienia z bardzo zdrową formą produktu, który jest połączeniem probiotyku i prebiotyku, intensyfikując zalety działania obu. O tychże zaletach będziemy jeszcze wspominać.
Wszystkie trzy terminy zawierają cząstkę bio (z gr. Βίος // bios = życie). Podkreślono w ten sposób zalety materii wpływającej na życie (pre-), oddziaływanie na fizjologię organizmu (pro-; pro bios = dla życia) oraz połączenie (syn-).
Probiotyki – ciekawe informacje
Pojęcie probiotyk jest naukowo doprecyzowywane od lat 50-tych poprzedniego stulecia. Od początku XXI w. nad prawidłowym stosowaniem tego terminu czuwa Światowa Organizacja Zdrowia (WHO). Wysokie wymogi określają, że drobnoustroje muszą być odpowiednio dobrane ilościowo i jakościowo, a ich pozytywny wpływ na organizm ludzki udowodniony poprzez liczne badania. WHO ocenia takie cechy, jak zdolność przylegania bakterii do nabłonka jelita (adhezja) oraz wpływ kwasu mlekowego na fizjologię człowieka.
Poddany rozmaitym testom probiotyk powinien wiązać się z regulacją procesów trawiennych, czyli profilaktyką biegunek i ich szybkim leczeniem czy w ogóle normalizacją rytmu i konsystencji stolca. W praktyce łączy się to z dbaniem o odpowiednią florę bakteryjną jelit. Innymi wymaganymi właściwościami probiotyku są: zwiększanie odporności, ułatwienie przyswajania witamin i minerałów, łagodzenie wybranych schorzeń układu krążenia, nerwowego, alergii i nietolerancji pokarmowych. Bardzo istotne pozostaje niwelowanie negatywnych skutków wszelkich antybiotykoterapii.
Flowday posiada w ofercie liczne produkty spełniające powyższe wymogi: https://flowday.pl/sklep/ Przedstawialiśmy do tej pory zalety wielu z tych probiotyków, zarówno w formie koncentratów, jak i shotów. Przypomnijmy tylko, że podstawową różnicą między obydwoma formami jest możliwość/potrzeba stosowania systematycznie bądź tylko od czasu do czasu i związana z dzieleniem na porcje/brakiem takiego dzielenia wygoda użytkownika. Tę ostatnią zapewnia zresztą w obu przypadkach płynna forma produktu. Poza składem bakterii intensyfikujemy działania naszych produktów poprzez dodatkowy skład ziół i owoców – np. głóg, mięta, owoce lasu.
Cenne korzyści z suplementacji probiotycznej
Ze względu na warunki klimatyczne, zmiany środowiskowe, wyjałowienie i wysuszenie gleb suplementacja w XXI w. staje się, często nieodzowna. Nie ulega wątpliwości, że organizm powinien być wyposażony w odpowiednią ilość bakterii probiotycznych w tym z grupy Bifidobakterii i Lactobacillus. Niemniej często, z korzyścią dla zdrowia, stosujemy probiotyki nawet nieświadomie. Do naturalnych probiotyków zalicza się bowiem również liczne produkty mleczne i kiszonki. Zatem przede wszystkim: kefiry, maślanki, jogurty oraz kiszone: ogórki, kapustę, buraki. Niekiedy pijemy kwas chlebowy. Naturalne procesy wykorzystujemy w przypadku probiotyków syntetycznych. W probiotykach Joy Day zwiększamy działanie poprzez np. poddanie wspomnianych wcześniej ziół i owoców procesom kontrolowanej fermentacji.
Prebiotyki – ciekawe informacje
Prebiotyki zawarte są w codziennych produktach żywnościowych. Wiadomo, że podstawowymi, nieodzownymi składnikami pokarmowymi są dla człowieka: białka, cukry, tłuszcze (liczą się również witaminy i minerały). Białka, cukry i tłuszcze są na ogół trawione w różnych odcinkach przewodu pokarmowego. Jednak nie zawsze tak się dzieje, czego oczywistym dowodem są odchody. Zanim jednak dojdzie do wydalenia niektóre z nie strawionych składników są wykorzystywane. Tak dzieje się z wybranymi cukrami (celuloza, skrobia, inulina, pektyny). W przypadku jednego z nich – celulozy wręcz zaleca się odpowiednią podaż w pożywieniu. Celuloza to nic innego jak błonnik. Błonnik zaś możemy potraktować jako najistotniejszy z punktu działania bakterii prebiotyk.
Zadania prebiotyku
Główne zadanie prebiotyku to odpowiednie ukierunkowanie fizjologii i namnażania się pożytecznych bakterii jelita grubego, a w konsekwencji wpływ prozdrowotny. Aby to działanie wzmocnić, proponuje się suplementację prebiotyczną. Co bardzo istotne, jeśli produkt został określony wyłącznie jako prebiotyk, nie może zawierać bakterii. Ważna jest jedynie sama stymulacja pożytecznych mikroorganizmów już wcześniej obecnych w jelicie grubym.
Wiele prebiotyków (głównie ze względu na błonnik) proponuje nam natura. Nie powinniśmy odczuć ich braku, spożywając w miarę często: produkty mączne, ziemniaki, banany, szparagi, pory, pietruszkę, cebulę, fasolę, soję czy miód. Polecany bywa też korzeń cykorii i słonecznik bulwiasty – topinambur. W przypadku suplementacji normy poza odpowiednią ilością cukrów zalecają, by prebiotyk odpowiednio obniżał pH jelita oraz spełniał kryteria zarówno dotyczące fermentacji, jak i substancji ubocznych, czyli wybranych kwasów tłuszczowych stanowiących kolejną pożywkę dla bakterii i hamujących namnażanie się bakterii patogennych.
Synbiotyk – komplementarne działanie probiotyku z prebiotykiem
Prebiotyki częściej niż probiotyki mają postać nie tylko płynną (w tym w postaci syropów), lecz również stałą (kapsułki, saszetki itp.). Badania nad prebiotykami dowiodły natomiast, że mają one często działanie zbliżone do probiotyków. Np. podnoszą odporność organizmu, zwiększają przyswajalność witamin i minerałów, łagodzą stany zapalne jelit, regulują jakość i ilość stolca. Poza tym obniżają poziom złego cholesterolu. Niekiedy działają uspokajająco. Liczy się zatem zdrowa równowaga i współpraca – pożywka dla bakterii zwiększa siłę i zakres oddziaływania tychże.
Ze względu na liczne, a podobne zalety, w wielu przypadkach wartościowa jest jednoczesna suplementacja probiotykiem i prebiotykiem. Głównym czynnikiem rozgraniczającym pozostaje fakt, że póki co jesteśmy w stanie dostarczyć sobie na ogół w pożywieniu wymaganą dawkę prebiotyków, tzn. 5-10 g na dobę. Znacznie rzadziej można się obyć bez suplementacji probiotycznej. Ważna pozostaje też odpowiednia kompozycja składników pre- i probiotycznych. Szczególnie gdy chodzi o dolegliwości trawienne i o negatywne skutki antybiotykoterapii. W podobnych sytuacjach wartościowa wydaje się suplementacja synbiotykiem.
Synbiotyk z otrąb orkiszowych
Wychodząc naprzeciw oczekiwaniom, a także kierując się najnowszymi ustaleniami z zakresu dietetyki i medycyny posiadamy w ofercie nie tylko liczne probiotyki, lecz również Bioaktywny synbiotyk z otrąb orkiszowych. Orkisz to rodzaj pszenicy względnie rzadko współcześnie spotykany, m.in. dlatego że wymaga uprawy ekologicznej. Zaletą orkiszu pozostaje wysoka zawartość białek, cukrów (w tym błonnika), tłuszczów, witamin (głównie z grupy B oraz rozpuszczalnych w tłuszczach A i E) i składników mineralnych (m. in. potas, magnez, wapń, żelazo, cynk, miedź, selen). Jest to logiczne, gdy uwzględnimy sam charakter uprawy ekologicznej i czerpanie licznych składników mineralnych z gleby. W wyniku przemiału otrzymujemy otręby. Ta postać sprzyja wydobyciu walorów błonnika. Jednocześnie otręby zapewniają uczucie sytości i pozwalają uregulować poziom cholesterolu, glukozy, ciśnienia, zredukować stres.
Synbiotyk z otrąb orkiszowych uzyskiwany jest na drodze fermentacji, co przypomnijmy, wzmacnia właściwości prozdrowotne. Zwłaszcza że produkt zawiera ekstrakt z liści jeżyny, liści czarnej porzeczki, liści poziomki, ziela skrzypu, owoców czarnej porzeczki i jeżyny. Zapewnia to dodatkową solidną dawkę witamin, mikroelementów i mikroelementów. Z licznymi właściwościami np. jeżyny czy skrzypu zainteresowany Czytelnik może się zapoznać w naszych innych wpisach. Szczegółowy opis zamieściliśmy również na stronie https://flowday.pl/produkt/synbiotyk-z-otrab-orkiszowych-joy-day/#tab-additional_information
Synbiotyk, zawierając w sobie probiotyk, nie może nie posiadać w składzie bakterii. W Bioaktywnym synbiotyku z otrąb orkiszowych. zawartych zostało kilkanaście szczepów, w tym podstawowe, tzn. bakterie kwasu mlekowego i bifidobakterie. Wśród cech produktu wymieniono wysoki wskaźnik namnażalności tych bakterii probiotycznych, do czego oczywiście potrzebny jest prebiotyk.
Ze względu na stałą postać i walory smakowo-zapachowe (aromat chleba) produkt poleca się jako dodatek, np. do jogurtu (co stanowi ciekawe połączenie z naturalnym probiotykiem), deseru, koktajlu. Zaleca się 15 g dziennie, zatem opakowanie przy bardzo regularnym stosowaniu powinno wystarczyć na 10 dni. Produkt jest całkowicie ekologiczny. Nie zawiera mleka, barwników, konserwantów i sztucznych słodzików.
Szczególne zalety synbiotyku
Podkreślmy liczne szczegółowe zalety synbiotyku z otrębów orkiszowych. W przypadku układu pokarmowego: reguluje trawienie, konsystencję kału, łagodzi zgagę, refluks i zespół jelita drażliwego. Poprawia przemianę materii i działa oczyszczająco, redukuje w niektórych przypadkach masę ciała i obniża poziom cholesterolu. Analizowany synbiotyk hamuje również rozwój bakterii chorobotwórczych i grzybów oraz procesów gnilnych, w zamian poprawiając wchłanianie substancji odżywczych. Stabilizuje układ odpornościowy i łagodzi alergie. Wzmacnia naczynia krwionośne, zapewniając lepsze krążenie i większą wydolność tak fizyczną, jak umysłową. Dodatkowe atuty to redukcja wolnych rodników, regeneracja i spowolnienie starzenia się komórek, zmniejszenie ryzyka chorób nowotworowych oraz poprawa kondycji skóry.
Probiotyk a prebiotyk – podsumowanie
W praktyce w wielu sytuacjach nie da się rozłącznie traktować działania probiotyków i prebiotyków. Nie zawsze jesteśmy bowiem w stanie oddzielić skutki, jakie stwarza odpowiednie podłoże od efektów działania bakterii, które się na tym podłożu rozwijają. Podstawowa różnica między probiotyk i prebiotyk w kontekście ich działania zawiera się w tym, że póki co prebiotyk łatwo dostarczyć organizmowi nawet przy średniej jakości diecie i żywności. Trudniej natomiast o zapewnienie odpowiednich szczepów bakterii. Liczy się również synergia. Synergizm, jak wiadomo, ma to do siebie, że współdziałanie kilku elementów daje solidniejszą dawkę czegoś niż oddziaływanie każdego z elementów osobno. Do synergii prowadzi właśnie współdziałanie prebiotyku i probiotyku, co powoduje, że 1+1=3;-), a bakterie mają znakomite warunki do rozwoju, kolonizacji jelita i wszelkiej prozdrowotnej działalności. Połączenie “probiotyk a prebiotyk” daje więc spore korzyści.