Endometrioza

Endometrioza – definicja

Endometrioza z definicji oznacza umiejscowienie błony śluzowej macicy, czyli endometrium poza jej naturalnym, fizjologicznym usytuowaniem. Najczęściej śluzówka wędruje poza obszar macicy, w kierunku jamy otrzewnej oraz jajników. Endometrioza dotyka ok. 15% kobiet, szczególnie w wieku rozrodczym. Rzadziej dotyczy nastolatek i kobiet po okresie menopauzy. Pomimo wielu badań nie udało się jeszcze uszczegółowić dokładnego procesu powstawania choroby. Zatem, co udało się zdiagnozować na dzień dzisiejszy?
Podłoże choroby wykazuje charakter wielopłaszczyznowy na które składają się głównie: uwarunkowania genetyczne, hormonalne, odporność organizmu oraz środowisko, w którym egzystujemy.

Charakterystyczne objawy endometriozy

Do głównych objawów charakteryzujących chorobę należą okresowo występujące bóle w podbrzuszu przechodzące w ciągłe. Występowanie bolesnych oraz długotrwałych miesiączek. Częste i bolesne oddawanie moczu oraz stolca. Ponadto objawom towarzyszy ból i dyskomfort w trakcie współżycia. Dosyć często objawia się zmniejszeniem płodności u kobiet. Nieprawidłowe komórki endometrium (endometrioza) najczęściej lokalizują się w miejscach tj. jajniki, jajowody.

Główne przyczyny

Pomimo tego, iż dokładnie nie można określić procesu oraz przyczyny powstawania choroby to do czynników sprawczych zalicza się czynniki genetyczne, autoimmunologiczne oraz środowiskowe. Do głównego mechanizmu rozpoczynającego proces rozwoju choroby należy tzw. miesiączkowanie wsteczne. Polega ono na wydostaniu się krwi menstruacyjnej do jamy otrzewnej a następnie implantacji złuszczonych komórek endometrium. Przyczyn implantacji i umiejscowienia endometriozy jest bardzo wiele, ze względu na to, iż każda pacjentka posiada różnorodną lokalizację ognisk endometriozy oraz zrostów.

 

Endometrioza – diagnostyka

Proces diagnozy obejmuje przeprowadzenie wywiadu z pacjentką oraz wykonanie badania ginekologicznego, w tym USG. Kolejnym etapem jest przeprowadzenie laparoskopii, która doskonale sprawdza się w diagnostyce endometriozy. Pobiera się tkanki, które następnie zostają przekazane do badania histopatologicznego. Występują również czynniki ryzyka związane z pojawieniem się dolegliwości tj. wczesne pojawienie się pierwszej miesiączki, długotrwałe krwawienia – menstruacja, brak dzieci. Co więcej, w procesach endometriozy dochodzi do rozwoju guzków, krwawień wewnętrznych, rozwoju stanów zapalnych oraz zmian anatomicznych w miednicy mniejszej.

Żywienie jako prewencja i pomoc w chorobie

Właściwa dieta niewątpliwie wspomaga organizm kobiety w łagodzeniu i remisji choroby. Należy zwrócić uwagę na:

• Bezwzględnie należy uwzględnić w diecie przeciwutleniacze, które wykazują działanie przeciwzapalne. Co więcej chronią komórki przed uszkodzeniem, tym samym ograniczają ryzyko powstawania chorób w tym nowotworów. Przeciwutleniacze znajdziemy w warzywach i owocach, głównie ciemne winogrona, cytrusy, pomidory itp.
• Spożywanie kwasów tłuszczowych Omega-3, które stymulują działanie prostaglandyn oraz łagodzą dolegliwości chorobowe. Omega-3 znajdują się głównie w tłustych rybach morskich, oleju lnianym, orzechach włoskich.
• Spożywanie kwasów Omega-6, głównie kwasu linolowego. Zaleca się spożywanie oleju z wiesiołka i ogórecznika ze względu na to, iż są dobrym źródłem kwasu linolowego.
• Błonnik pokarmowy, ponieważ przyczynia się do zmniejszenia objawów chorobowych, ograniczając dostęp estrogenów co ma związek z regulacją hormonów tarczycy. Produkty zasobne w błonnik to głównie zboża, owoce oraz warzywa.
• Spożywanie probiotyków w płynie, których zadaniem jest wyregulowanie pracy jelit oraz zlikwidowanie ich dysbiozy.
• Spożywanie 2-3 litrów wody dziennie.
• Ograniczenie czerwonego mięsa na rzecz ryb z dobrego źródła np. (łosoś pacyficzny, uprawy ekologiczne itd.) oraz drobiu.
• Suplementacja organizmu witaminą D.
• Rekomenduje się wyeliminować z diety tłuszcze trans, które znajdują się głównie w żywności wysoko przetworzonej oraz fast food’ach. Ponadto należy ograniczyć spożycie ciast i oleju palmowego.
• Dioksyny oraz pestycydy obecne w żywności stanowią ogromne zagrożenie dla zdrowia i prawidłowego funkcjonowania układu hormonalnego. Należy unikać produktów, które są zasobne w te substancje (grillowane mięso, produkty mięsne i nabiał z masowych produkcji oraz niektóre ryby zawierające metale ciężkie)

Leczenie

Leczenie jest uzależnione od wieku, stanu rozrodczego oraz etapu zaawansowania choroby. W leczeniu endometriozy stosuje się głównie leczenie hormonalne, chirurgiczne oraz skojarzone. We wczesnym stadium oraz łagodnych zmianach, leczenie rozpoczyna się od terapii hormonalnej. W przypadku, gdy terapia hormonalna nie powiedzie się i także w zaawansowanym stadium choroby, gdzie zmiany są obszerne stosuje się leczenie operacyjne. Zazwyczaj po ingerencji chirurgicznej stosuje się następcze leczenie hormonalne. Szansa na całkowity powrót do zdrowia pacjentki istnieje. Każdy przypadek powinien być rozpatrywany przez specjalistę indywidualnie wtedy szansa na wyleczenie jest znacznie większa.